Co wpływa na kondycję włosów? 

Kondycja włosów zależy od wielu czynników zarówno tych, które mają źródło wewnątrz organizmu, jak i zewnętrznych. Ogromną rolę odgrywa prawidłowe odżywianie, ponieważ niedobory niektórych składników mogą prowadzić do osłabienia, przerzedzenia czy nadmiernego wypadania włosów. Szczególnie ważna jest biotyna, która wspiera metabolizm kwasów tłuszczowych i produkcję keratyny, stanowiącej główny budulec włosa.

Równie istotne jest żelazo, którego niedobór często prowadzi do przewlekłego telogenowego wypadania włosów, oraz cynk - minerał niezbędny dla syntezy białek i prawidłowego funkcjonowania mieszków włosowych. W utrzymaniu zdrowych i pięknych włosów biorą udział także niacyna, nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, selen, witamina D oraz odpowiednia podaż białka i aminokwasów, zwłaszcza L-lizyny. Braki tych składników mogą być skutkiem nie tylko niedożywienia, ale również zaburzeń wchłaniania czy określonych chorób.

Na stan włosów wpływają także leki i substancje, które zaburzają wchłanianie lub metabolizm składników odżywczych, np. niektóre leki przeciwdrgawkowe, izotretynoina, alkohol czy nadmierne spożycie surowego białka jaja. Warto pamiętać, że również nadmierna suplementacja może być szkodliwa – zbyt duże dawki witaminy A, witaminy E, selenu czy cynku bywają powiązane z wypadaniem włosów.

Znaczenie mają także choroby przewlekłe, m.in. łojotokowe zapalenie skóry, choroby zapalne jelit, zaburzenia hormonalne czy autoimmunologiczne postacie łysienia. Dodatkowo na kondycję włosów wpływają stres oksydacyjny, uwarunkowania genetyczne i niewystarczająca ekspozycja na słońce, która może prowadzić do niedoboru witaminy D.

Ostatecznie, zdrowe włosy wymagają równowagi zarówno pod względem dostarczania niezbędnych składników odżywczych, jak i unikania ich nadmiaru. Zbilansowana dieta i dbałość o ogólny stan zdrowia to najlepsza podstawa dla ich dobrej kondycji.

Czym jest biotyna? 

Biotyna, znana również jako witamina B7 lub witamina H, to witamina rozpuszczalna w wodzie, odkryta w latach 30. XX wieku. Chemicznie jest to złożony heterocykliczny związek o unikalnej strukturze, w której pierścienie imidazoliny i tetrahydrotiofenu połączone są łańcuchem alkilowym zakończonym grupą karboksylową. Spośród ośmiu możliwych stereoizomerów biologiczną aktywność wykazuje jedynie naturalnie występująca D-biotyna. Po raz pierwszy wyizolowano ją z żółtka jajka w 1935 roku, a kilka lat później zidentyfikowano jako witaminę H.

Organizm człowieka nie potrafi samodzielnie syntetyzować biotyny w ilościach wystarczających do prawidłowego funkcjonowania. Choć pewne jej ilości produkują bakterie jelitowe, głównym źródłem pozostaje dieta. Biotyna działa jako koenzym enzymów karboksylazowych, biorących udział w syntezie kwasów tłuszczowych, glukoneogenezie, metabolizmie aminokwasów rozgałęzionych oraz kwasów tłuszczowych o nieparzystej liczbie atomów węgla. Odgrywa także rolę w regulacji ekspresji genów i wspiera procesy wzrostu oraz podziału komórek.

Przeczytaj także: Co robić, żeby włosy szybciej rosły? 

Jakie są źródła biotyny? 

Biotyna musi być dostarczana z zewnątrz, ponieważ organizm nie potrafi wytwarzać jej w wystarczających ilościach. Główne źródła to dieta oraz produkcja bakteryjna w jelicie grubym, choć ta druga ma ograniczone znaczenie, ponieważ wchłanianie biotyny w tym odcinku przewodu pokarmowego jest niewielkie.

Najbogatsze źródła pokarmowe biotyny to produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak żółtko jaja, wątroba, ryby (np. łosoś, sardynki), sery oraz mleko. Wśród produktów roślinnych wyróżniają się orzechy (np. włoskie, migdały, ziemne), ziarna słonecznika, soja, produkty pełnoziarniste, warzywa (m.in. awokado, kalafior, brokuły) oraz owoce (np. truskawki). Wysoką zawartością biotyny cechują się również drożdże piwne.

Zalecane dzienne spożycie biotyny dla dorosłych wynosi około 30 µg, a przy zbilansowanej diecie średnia podaż zwykle mieści się w granicach 30–70 µg, co sprawia, że jej niedobór jest rzadkością.

Jakie są objawy i przyczyny niedoboru biotyny? 

Niedobór biotyny występuje rzadko, ponieważ większość osób otrzymuje jej wystarczającą ilość z codziennej diety, a dodatkowo jest ona wytwarzana przez bakterie jelitowe w jelicie grubym. Problem pojawia się wtedy, gdy organizm nie jest w stanie efektywnie jej wchłaniać lub przetwarzać. Do najczęstszych objawów niedoboru biotyny należą pogorszenie kondycji włosów, skóry i problemy z układem nerwowym. Może pojawić się nadmierne wypadanie włosów, łamliwość i kruchość paznokci, łojotokowe zapalenie skóry czy zmiany wypryskowe. 

Przyczyny niedoboru mogą być wrodzone lub nabyte. Do wrodzonych należą deficyty enzymów, które uniemożliwiają prawidłowe wykorzystanie biotyny i wymagają stałej suplementacji. Wśród przyczyn nabytych wymienia się m.in. spożywanie dużych ilości surowego białka jaja kurzego (zawierającego awidynę wiążącą biotynę), długotrwałe stosowanie niektórych leków przeciwdrgawkowych, antybiotyków czy izotretynoiny, a także nadmierne spożycie alkoholu. Niedobór może wynikać także z chorób zapalnych jelit, niedożywienia, żywienia pozajelitowego bez suplementacji czy zwiększonego zapotrzebowania w okresie ciąży i laktacji.

W jaki sposób suplementacja biotyną może pomóc na wypadanie włosów? 

Biotyna odgrywa istotną rolę w metabolizmie komórkowym, będąc kofaktorem enzymów biorących udział w syntezie kwasów tłuszczowych, glukoneogenezie i rozkładzie aminokwasów rozgałęzionych. Jej znaczenie dla wzmocnienia włosów, skóry i paznokci wynika m.in. z udziału w procesach proliferacji komórek oraz regulacji ekspresji genów. Niedobór biotyny, choć rzadki, jest jednym z dobrze udokumentowanych czynników prowadzących do wypadania włosów. W takich przypadkach suplementacja może przynieść wyraźną poprawę.

Biotyna często pojawia się w suplementach diety dedykowanych włosom, skórze i paznokciom w połączeniu z innymi składnikami, które wspierają procesy metaboliczne i strukturalne istotne dla mieszków włosowych. Najczęściej łączy się ją z cynkiem, selenem, witaminą C, żelazem, innymi witaminami z grupy B (np. niacyną), aminokwasami takimi jak L-lizyna czy wyciągami roślinnymi. Takie zestawienia mają na celu kompleksowe wsparcie kondycji włosów i paznokci, m.in. poprzez ochronę przed stresem oksydacyjnym, poprawę syntezy keratyny oraz wspieranie prawidłowego wzrostu i odżywienia cebulek włosowych.

Biotyna na wypadanie włosów - podsumowanie

Podsumowując, biotyna może być wartościowym wsparciem w walce z wypadaniem włosów, ale głównie wtedy, gdy problem wynika z jej niedoboru. W połączeniu z innymi ważnymi składnikami odżywczymi może poprawiać kondycję skóry, włosów i paznokci, jednak nie jest cudownym remedium na każdy przypadek utraty włosów. Zdrowa dieta, odpowiednia suplementacja i dbałość o ogólny stan organizmu to fundament, na którym biotyna może realnie zadziałać.

Bibliografia: 

1. Kowalska, A., Bartkiewicz, J., & Dettlaff, K. (2022). Biotin – facts and hopes (Biotyna – fakty i nadzieje). Farmacja Polska, 78(7), 403–411.

2. Solvik, B. S., & Strand, T. A. (2024). Biotin: a scoping review for Nordic Nutrition Recommendations 2023. Food & Nutrition Research.

3. Fernández, D. G., Duchi, S., Gómez, L. F., Sala, T. L., Hajuj, A., Molho, D., Abo Saada, N., Martínez, D. M., Pérez‐Fernández, A., & Goldstein, D. (2025). The Clinical Evaluation of Serum WS Biotin, a Novel Encapsulated Form of D‐Biotin With Improved Water Solubility, for Anti‐Hair Shedding Applications. A Prospective Single‐Arm, Nonrandomized, Pretest−Posttest Study. Health Science Reports.

4. Guo, E. L., & Katta, R. (2017). Diet and hair loss: effects of nutrient deficiency and supplement use. Dermatology Practical & Conceptual, 7(1).